اولین مرحله طرح کالابرگ الکترونیک نیمه اول خرداد ماه امسال اجرا و قرار شد میزان «یارانه» یارانهبگیران سه دهک اول (در این مرحله صرفا خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشور)، مشروط به خرید ۷۰ درصد مبلغ یارانه از میان ۹ تا ۱۱ قلم، ۲۰ درصد افزایش یابد.
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی گفت: عواملی نظیر میزان انتظارات تورمی، اثرات افزایش ۵۷ درصدی بر افزایش هزینههای تولید و به تبع آن بالا رفتن قیمت کالاها، افزایش حقوق و عوارض گمرکی در قبال واردات کالاها و مواد اولیه تولید، وضعیت نرخ ارز، میزان نقدینگی، وضعیت اضافه برداشت بانکها، انضباط بودجهای و مالی اگر توسط دولت کنترل شوند، میتوان امیدوار بود، اصلاح نظام یارانهای به اهدافی که دارد، دست پیدا کند.
انتقادات حسین راغفر از طرح یارانهای دولت
بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه با استفاده از یک سیستم مالیاتی دقیق و بهروز تمام خرجهای عمومی کشور را از این طریق تامین میکنند، اما در کشورمان با توجه به اینکه بخش اعظمی از اقتصاد کشور در بخش غیر مولد حضور دارد، مالیاتی نمیدهد و بخش رسمی نیز با فرار مالیاتی گستردهای روبرو است، طبیعتاً در چنین وضعیتی دولت با افزایش قیمت ارز و ایجاد تورم در صدد جبران هزینهها و ریخت و پاشهایش است.
علی قنبری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو
علی قنبری استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: دولت اگر قصد دارد در نظام توزیع یارانه تحول ایجاد کند، باید به جای پرداخت یارانه نقدی به مردم، تورم را کنترل کند و منابع حاصل از صرفهجویی در دادن یارانه را صرف ایجاد شغل برای همگان به صورت مساوی کند، زیرا اگر شما یک نظرسنجی بگذارید که مردم میان دریافت یارانه نقدی در مقابل ایجاد شغل یکی را انتخاب کنند، قدر مسلم اکثریت افراد به ایجاد شغل رای خواهند داد.
مرتضی عزتی استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو فرارو
عزتی اقتصاددان با تاکید بر اینکه با عدم حذف ارز ترجیحی افزایش یارانه نقدی نیز منتفی است، اضافه کرد: به اعتقاد بنده دولت به جای اینکه بخواهد یارانه نقدی بین مردم توزیع کند، باید این منابع را صرف اشتغالزایی کند، تجربه پرداخت یارانه نقدی در سال ۸۸ به خوبی موید این موضوع است که با توجه به ساختار تورمزای اقتصاد در ایران، بعد از چند سالی ارزش یارانه به صفر میرسد، در حالی که تورم همچنان بالا میرود.
مسعود دانشمند دبیرکل اسبق خانه اقتصاد ایران در گفتگو با فرارو
مسعود دانشمند گفت: حذف ارز ترجیحی دارای ۲ اثر مهم است، اولاً ارزی که برای واردات کالاهای اساسی استفاده میشود از ۴۲۰۰ تومان به ۲۳ هزار تومان افزایش پیدا میکند و حقوق و عوارض گمرکی واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه نیز بر اساس نرخ ارز در بودجه سال آینده محاسبه میشود که همین موضوع باعث چندین برابر شدن هزینه تمام شده کالاها و خدمات میشود که این موضوع به افزایش گرانی و تورم دامن خواهد زد.
تبعات افزایش یارانههای نفدی به ۸۰۰ هزارتومان
افقه اقتصاددان با تاکید بر اینکه اگر حتی دولت نفری ۲۰۰ هزار تومان یارانه بیشتر به مردم پرداخت کند، مشکل معیشتی مردم مرتفع نخواهد شد، اضافه کرد: در واقع دولت با حذف یارانه ۴۲۰۰ تومانی، به سمت آزادسازی قیمتها خواهد رفت و این کار باعث ایجاد موج تورمی بسیار شدیدی خواهد شد که خود مقامات دولتی و نمایندگان مجلس نیز به آن اذعان دارند، اما به دلیل اینکه دولت با تنگاهای مالی شدیدی روبرو است، میخواهد دست به چنین اقدامی بزند.
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به اینکه سالانه دولت مبلغ ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و همچنین انواع معافیتها از سوی دولت پرداخت میشود، بیان کرد: این نظام یارانهای بسیار معیوب و از کار افتاده است و باید مورد اصلاح قرار بگیرد، اصلاح پرداخت یارانههای نقدی نیز جزئی از این اصلاح است، بنابراین اگر قرار باشد که نظام پرداخت یارانهها در کشور تغییر پیدا کند و یا میزان یارانههای نقدی بیشتر شود، باید این کار با اصلاح تمام نظام یارانهای بخصوص یارانههای پنهان در حوزه انرژی همراه شود.
کمیسیون تلفیق برای ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی تعیین کرد
شقاقی گفت: مجلس قصد دارد، ما به التفاوت دلار ۴۲۰۰ تومانی با نرخ ارز در بودجه سال ۱۴۰۰ را به صورت نقدی به مردم پرداخت کند، این در حالیست که بر اساس اعلام رئیس کمیسیون تلفیق بیش از ۷۸ میلیون نفر این یارانه را دریافت خواهند کرد، یعنی بیش از ۹۰ درصد جمعیت دوباره یارانه نقدی دریافت خواهند کرد، که این موضوع خود نمیتواند محقق شود، چراکه پرداخت یارانه دارای دلیل و فلسفه است و شما نمیتوانید به هرکسی این مبلغ را بدهید.
در حالی دولت تصمیم به پرداخت کمک ۱۰۰ هزار تومانی بلاعوض برای ۳۰ میلیون نفر گرفته که در این حالت با یارانه نقدی و کمکهای معیشتی دریافتی خانوارهای مشمول به ۲۰۰ هزار تا بیش از ۹۰۰ هزار تومان افزایش پیدا میکند.
سید مرتضی افقه اقتصاددان در گفتگو با فرارو
افقه اظهار داشت: اگر قرار باشد که با استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول این کار انجام بشود، همان بهتر که رد شود، زیراکه مصائب این کار خیلی بیشتر از عدم انجام آن است، در چنین صورتی که اگر این طرح اجرا شود، دوباره یک تورم سهمگین به جامعه و مردم تحمیل میکنند، که خیلی بیشتر از همین ۱۲۰ هزار تومان، گرانیها تشدید میشود، بنابراین باید اجرای چنین طرحهایی به طور کلی کنار گذاشته شود، کشور کم از این مسائل پوپولیستی صدمه ندید که حال دوباره چنین موضوعاتی مطرح شده است.
در حال حاضر یک خانواده پنج نفره بابت هر نفر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی میگیرد. این پول روی هم میشود ۲۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان. دولت از ابتدای آذر مبلغ دیگری بهعنوان یارانه معیشتی میپردازند که رقم آن برای همین خانواده پنجنفره ۲۰۵ هزار تومان است. یعنی کل خانواده روی هم ماهی ۴۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه میگرفتند. با فرض درست بودن خبر تجمیع یارانهها و پرداخت ماهیانه ۷۲ هزار تومان به هر نفر، مبلغ دریافتی یک خانواده پنجنفره پس از تصمیم امروز کمیسیون تلفیق کاهش پیدا میکند و از ۴۳۲هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۶۰ هزار تومان میرسد.
از رشد یارانههای نقدی تا حذف خرید سربازی
دولت در سال آینده میتواند در هر ماه به حدود ۷۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر یارانه پرداخت کند؛ تعداد مشمولان دریافت یارانه در بودجه سال پیش بین ۴۰ تا ۴۲میلیون نفر در نظر گرفته شده بود