ظریف گفت: آنان یک قطعنامه کوتاهتر و در چند بند، اما با همان هدف قبلی را منتشر کردند و به صورت موزیانه کوشیدند که آن را به تصویب برسانند. آنان برای اعضای شورای امنیت شعوری قائل نیستند و فکر میکنند اگر یک قطعنامه پنجصفحهای را به پنج خط برسانند، تغییر محتوایی ایجاد شده است!
هنوز هیچ گونه جزئیاتی از این پیشنهادات ارائه نشده است. احتمالا، همین پیشنهادات و تحرکات روزافزون دیپلماتیک میان اعضای برجام، موجب به تعویق افتادن جلسه رأی گیری شورای امنیت درباره قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی شد.
کارشناسان مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو بررسی کردند
موسوی کارشناس مسائل خاورمیانه با تاکید بر اینکه بیانیه شورای همکاری خلیج فارس در واقع اعلام نظر دو کشور عربستان و بحرین بود، اضافه کرد: این دو کشور به طور کلی دنباله روی آمریکا در مسائل سیاسی خارجی خود هستند و این بیانیه اخیرشان نیز هیچگونه ارزشی چه از نظر سیاسی و چه از نظر حقوقی ندارد، زیرا که در گذشته نیز عربستان خواستار تمدید این تحریم تسلیحاتی بود و مسئله جدیدی نیست، اما در کل کشورمان نیز واکنش لازم را در این بارها انجام داد، در نهایت میتوان گفت آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در تلاش خود برای تصویب ادامه تحریم تسلیحاتی کشورمان شکست سختی را خواهند خورد.
نکته قابل توجه درباره این تماس، این است در بیانیه کاخ کرملین درباره این تماس، هیچ اشارهای به موضوع برجام نشده، ولی در عین حال این بیانیه تاکید میکند که پوتین با ترامپ درباره برنامه هستهای ایران صحبت کرده است. نکته دیگر آنکه، بیانیه کرملین، موضوع برنامه هستهای ایران را در چارچوب گفتگوهای پوتین و ترامپ درباره کنترل تسلیحات قرار داده است.
مطهرنیا گفت: پرونده ایران به شورای امنیت رفته است. به این معنا که ایران در ماه گذشته یک موضوع اساسی در شورای امنیت بود و منجر به تشکیل جلسه مجازی شورای امنیت برای بررسی پرونده ایران و پیشنویس قطعنامهای شد که آمریکاییها دنبال میکنند. گزارش رییس سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران خوانده شد و علیرغم اینکه کشورهای اروپایی از ماندگاری برجام حمایت کردند بسیاری از رفتارها و کنشهای سیاسی ایران را با پرسشهای جدی مواجه ساختند و همگرایی محسوسی با واشنگتن را از خود نشان دادند. روسها محافظهکارانه و چینیها تا حدودی با توجه به نوع ارتباطاتی که میان تهران و پکن درحال شکلگیری است براساس منافع خود وارد عمل شدند. این درحالیست که چینیها و روسها هیچ تلاشی درصدد جذب آرای دیگر کشورها در شورای حکام آژانس انرژی هستهای از خود نشان ندادند و لذا باید بگویم که پرونده ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد باز است و آمریکاییها در نهایت اگر نتوانند از شورای امنیت عمل کنند نشان دادهاند از راههای دیگر فشار بینالمللی بر ایران را ادامه خواهند داد.
وزیر امور خارجه آمریکا با لحنی تحکمآمیز از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند.
آیا آمریکا با الهام از این سازوکار میخواهد تحریمهای تسلیحاتی را تمدید کند؟ آمریکا به طور رسمی به این مسئله اشاره نکرده است، اما از آنجا که مقامات آمریکا مکررا اعلام میکنند آنها به هر طریقی تحریمهای تسلیحاتی را تمدید خواهند کرد، استفاده از سازوکاری شبیه به مکانیسم ماشه بعید نیست. آمریکا ممکن است با استناد به جایگاه خود در قطعنامه ۲۲۳۱، قطعنامه دیگری در زمینه لزوم احترام به رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران ارائه دهد و سپس قطعنامه خودش را وتو کند. ارائه چنین قطعنامهای اختیار استفاده از وتو توسط روسیه و چین و حتی کشورهای اروپایی را سلب خواهد کرد.
پمپئو: ایران همچنین از گروههای شیعه همچون کتائب حزبالله و گروههایی که به نیروهای آمریکایی حمله میکنند، حمایت میکند. جمهوری اسلامی ایران برای ثبات از تسلیحات استفاده نمیکند. همه کشورهای منطقه یکصدا خواهان تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران هستند.
قربان جاوید اوغلی کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو تشریح کرد
قربان جاوید اوغلی کارشناس مسائل بینالملل با تاکید بر اینکه آمریکا اعلام کرده در صورتیکه قطعنامه پیشنهادی این کشور در شورای امنیت به تصویب نرسد، خود تحریم های بین المللی علیه کشورمان را به صورت یکجانبه بازخواهد گرداند، اضافه کرد: در این رابطه، نباید تنها به این مسئله بسنده کرد که آمریکا، چون ازبرجام خارج شده دیگر نمیتواند مکانیزم ماشه را فعال کند، در راستا باید برنامه عملی داشت و تنها با توئیت بازی و کَل کَل کردن با مقامات آمریکا در توئیتر و حرفهای درشت بار این کشور کردن، نمیتوان دیپلماسی را رو به جلو داشت، بلکه باید در این باره به صورت فعال عمل کرد.
شاید روایت الجریده کاملا درست نباشد، اما نشان دهنده تحرکات روزافزون دیپلماتیک برای حل و فصل اختلافات میان ایران و غرب است. تحرکاتی که با شروع نبرد دیپلماتیک در شورای امنیت ، در ماههای آینده قطعا شدت خواهد گرفت. ایران قبلا گفته است که تمدید تحریمهای تسلیحاتی به «مرگ ابدی» برجام منجر خواهد شد. این کشور تاکنون تقریبا از همه منافع اقتصادی برجام محروم شده، ولی هنوز به منافع برجام در رفع تحریم تسلیحاتی امیدوار است. اما تمدید این تحریمها برای ایران به این معنا خواهد بود که برجام دیگر هیچ فایده بزرگ اقتصادی یا غیراقتصادی نخواهد داشت. خصوصا که با وجود برجام، تحرکات غربیها برای بردن پرونده هستهای ایران به شورای امنیت و درج آن ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل شدت گرفته است.
مدیر کل آژانس اتمی با بیان اینکه تنها راه پیشرو در موضوع هستهای ایران، ادامه همکاریهاست، اظهار داشت: «پس هیچ راهی جز نشستن و آوردن ایران به پای کار نیست».
اعضای غیر دائم شورای امنیت برای یک دوره ۲ ساله انتخاب میشوند. برخی از کشورها مانند برزیل، آلمان، هندوستان و ژاپن بارها تقاضای اصلاح منشور و اضافه شدن به جمع اعضای دائمی شورای امنیت را مطرح کرده اند.
اگر ایران به آژانس اجازه دسترسی به سایتهای مورد بحث را ندهد، آیا اروپاییها به محکوم کردن این اقدام اکتفا خواهد کرد یا اینکه پرونده هستهای را از شورای حکام به شورای امنیت منتقل خواهند کرد؟ هنوز نمیتوان به این پرسش پاسخ داد، اما احتمالا پاسخ این سوال، سرنوشت تحریمهای تسلیحاتی سازمان ملل را نیز مشخص خواهد کرد.
گزارش دبیرخانه سازمان ملل راه اجرای سیاستهای کاخ سفید علیه ایران را هموار میکند
در واقع گوترش ادعاهای عربستان و آمریکا درباره مداخله ایران در یمن را تایید کرده است. چنین اقدامی، میتواند علاوه بر توجیه جنگ عربستان در یمن، روند واردات سلاح توسط عربستان را تشدید کند. عربستان به تازگی قراردادهای تسلیحاتی جدیدی با بریتانیا امضا کرده که شامل سامانههای پدافند موشکی میشوند. افزون بر این، عربستان ممکن است با استناد به گزارش گوترش، کشورهای غربی را برای فروش تسلیحات پیشرفتهتر به آن تحت فشار قرار دهد.
بسته تحریمی جدید کنگره، در مرحله تدوین است و هنوز معلوم نیست که اجرایی شود. همچنین، این بسته ممکن است با مخالفت دمکراتهای کنگره مواج شود، خصوصا که این بسته موضوعات سیاست خارجی متنوعی را در برمیگیرد و هدف آن تقویت نقش حزب جمهوریخواه در سیاست خارجی آمریکاست. با این حال، چنانچه بخش مربوط به تحریمهای تسلیحاتی ایران در این بسته اجرا شود، این بدین معنا خواهد بود که تحریمهای تسلیحاتی ایران یکجانبه خواهند بود.
یک نماینده عراقی از دولت این کشور خواست علیه عربستان سعودی و دیگر کشورهای حامی داعش در عراق، به شورای امنیت شکایت کند.
برنامه ایران برای مقابله با طرح آمریکا
اما مرگ برجام تازه آغاز راه است. در صورتی که آمریکا موفق به تمدید تحریم تسلیحاتی یا فعال سازی مکانیسم ماشه شود، روابط ایران و آمریکا در یک برهه بسیار حساس وارد مرحله جدیدی خواهد بود. طبق مفاد برجام، موعد رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران حدودا یک هفته قبل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرا میرسد. چنانچه برجام یک هفته قبل از انتخابات آمریکا فروبپاشد، ایران چه تصمیمی خواهد گرفت؟
آمریکا مدعی شد
یک شبکه فارسیزبان مدعی شد که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که واشنگتن پرونده پرتاب ماهواره نظامی توسط ایران را به شورای امنیت ارسال میکند.
در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ موعد رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران فرا میرسد. تقریبا دو هفته بعد از این تاریخ، یعنی در سوم نوامبر ۲۰۲۰، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار خواهد شد. سوال مهمی که در این بین مطرح میشود این است که آیا دولت ترامپ حاضر خواهد شد که چند هفته قبل از انتخابات، برجام را از طریق فعال سازی مکانیسم ماشه از بین ببرد و بدین شکل یک بحران بین المللی را شروع کند؟ به این زودی نمیتوان به این پرسش، پاسخ قطعی داد. اما ظاهرا اکتبر برای برجام و روابط ایران و آمریکا ماه حساسی خواهد بود.
یک منبع انگلیسی تصریح کرد که انگلیس با دشوارهایی با روسیه و آمریکا در مذاکره پیرامون این متن مواجه است و این مذاکرات از بیش از دو هفته قبل ادامه دارد.