مکانیسم ماشه (Trigger mechanism) در راستای حلاختلاف پیش بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرفهای برجام به این جمعبندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، میتواند به کمیسیون مشترک شکایت کند.
خطر بازگشت ایران به شورای امنیت
مسیر اجرای اسنپبک از طریق مکانیزم حل اختلاف مندرج در برجام است. اگر عضوی از اعضای این توافق به این نتیجه برسد که عضو دیگری از توافق به تعهداتاش ذیل برجام پایبند نیست، میتواند این موضوع را در کمیسیون مشترک برجام مطرح کند. سپس اگر بعد از ۳۵ روز این موضوع در کمیسیون مشترک برجام حل نشد، مسئله به شورای امنیت ارجاع خواهد شد.
شکی نیست که در ایران رقابتهای جناحی همواره تاثیر منفی بسزایی بر سیاست خارجی و روند مذاکرات داشته است. در دولت حسن روحانی نیز بیش از هر دولت دیگری این کارشکنیهای جناحی به صورت علنی قابل مشاهده بود.
چین در نشست شورای امنیت از آمریکا خواست تمامی تحریمهای یکجانبه علیه ایران را رفع کند.
گروهی از قانونگذاران آمریکایی در نامهای به رهبران سه کشور اروپایی عضو توافق هستهای، با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران در زمینه اجرای تعهدات برجامی، از آنها خواستند مکانیسم ماشه علیه ایران را فعال کنند.
واکنش تهران به مکانیسم ماشه تا حدی به پیامی که از روسیه و چین دریافت میکند، بستگی دارد. اگر آنها از تهران بخواهند در محدوده مشخصی باقی بماند ــ مثلا، اجتناب از تلاش برای پیشبرد برنامه هستهای خود، یا اخراج بازرسان، یا خروج از پیمان منع اشاعه سلاحهای هستهایــ آن وقت پاسخ ایران ممکن است ملایم باشد.
پس از پذیرفتن پیشنهاد اروپا برای میانجگیری میان ایران و آمریکا
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد که این اتحادیه در تلاش است تا جلسهای غیررسمی را با مشارکت تمامی طرفین برجام و آمریکا برنامهریزی کند.
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه دولت جدید آمریکا متوجه شد که ادعاها درباره قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ اعتبار قانونی ندارد، تاکید کرد واشنگتن باید تمام تحریمها را بی قید و شرط و بهصورت مؤثر بردارد.
فریدون مجلسی تحلیلگر مسائل بینالملل میگوید: تهدید آمریکا گواه بر این است که میداند تحریمهای مکانیسم ماشه را فقط با تحمیل میتواند عملی کند. ترامپ در این میان قرارداد صلح امارات متحده و اسرائیل و تفاهمنامهای هم میان بحرین و اسرائیل در کاخ سفید به امضا رساند که نگرانی از تهدید ایران را دلیل آن برشمرد، اما کیست که از گرمی روابط کشورهای جنوبی خلیج فارس با اسرائیل از چندین سال پیش و در واقع از همان زمان که مذاکرات برجام در اروپا در جریان بود، آگاه نباشد؛ اما انتخاب این زمان برای ترامپ جنبه تبلیغاتی و تهدید دارد.
حدود یک ماه پیش، وقتی آمریکا درخواست فعال سازی مکانیسم ماشه را به شورای امنیت سازمان ملل تحویل داد و سپس با مخالفت اروپایی مواجه شد، به شدت از اروپا انتقاد کرد و نماینده آمریکا در سازمان ملل حتی اروپا را به همدستی با ایران متهم کرد. اما این بار آمریکا کاملا سکوت کرد. این سکوت میتواند نشانه هماهنگی میان دو طرف باشد، خصوصا که چند روز قبل از اعلام بازگشت تحریمهای بین المللی، وزرای خارجه آمریکا و بریتانیا درباره ایران رایزنی کردند.
روحانی: یکبار دیگر به ۴+۱ اعلام میکنم که اگر همه این کشورها به طور کامل به تعهدات برجامی عمل کنند ما هم به تمامی این تعهدات خود بازمیگردد.
وزارت امور خارجه در واکنش به تحرک بی حاصل رژیم ایالات متحده آمریکا در بازگشت تحریمها علیه ایران بیانیهای صادر کرد.
پیشهادات مرکز پژوهشهای برای برگرداندن فعالیتهای هستهای ایران به پیش از برجام
همزمان با اقدام آمریکا مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نظر کارشناسی خود درباره پیشنویس طرح تکالیف دولت در پاسخ به تلاش غیرقانونی برای اعاده مفاد قطعنامههای سابق شورای امنیت در راستای مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا ارائه کرد.
بیانیه مشترک وزرای خارجه تروئیکای اروپایی: به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ متعهد میمانیم
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد به شورای امنیت این سازمان گفت، نمیتواند در ارتباط با ادعای آمریکا مبنی بر بازگشت همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران اقدامی انجام دهد، زیرا به نظر میرسد «عدم قطعیت» در این خصوص وجود دارد.
دولت آمریکا علیرغم مخالفت های رسمی اعضای شورای امنیت سازمان ملل با به کار گیری مکانیسم بازگردانی سریع تحریم ها علیه ایران، ادعا کرده است که روند اجرایی اعمال دوباره تحریم های بین المللی علیه ایران را آغاز کرده است.
در عالم سیاست معمولا واکنشهای رسمی بعد از کنشها اتفاق میافتند. اما اروپاییها این بار برخلاف رویه قدیمی شان که در واکنش نشان دادن کمی تامل میکنند، قبل از اینکه رسما بازگشت تحریمها از سوی آمریکا اعلام شود، واکنش نشان دادند و با این اقدام کاخ سفید مخالفت کردند. امری که ظاهرا به ایران برای ماندن در برجام دلگرمی بیشتری داد.
اسنپ بکی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد
اسنپ بکی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود ندارد. پامپئو میگوید یک سازوکار ساده است و آن را نخوانده است و الان منتظر است فیلم برجام بیاید بیرون. این بار ۱۳ کشور نامه نوشتند و گفتند آمریکا حق این کار را ندارد آن کشوری که به ادامه محدودیتهای تسلیحاتی ایران رای داده بود اینجا سکوت کرده و از آمریکا حمایت نکرده است.
ایران براساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد درباره حق ذاتی دفاع از خود مجاز است بیدرنگ پاسخی قاطع به هرگونه اقدام تجاوزکارانه آمریکا به بهانه بازگشت قطعنامههای لغو شده در قطعنامه ۲۲۳۱ بدهد. آنها میدانند که ایران در دفاع از حقوق خود مطلقا کوتاه نمیآید و این را بارها در عمل به اثبات رسانده است.
روحانی در اظهارات اخیر خود در جلسه هیئت دولت، از وعده پیروزی ملت ایران و شکست مفتضحانه آمریکا در روزهای شنبه و یکشنبه ۲۹ و ۳۰ شهریورماه سخن گفت که این سخنان در خبرگزاریها و فضای مجازی با واکنش کاربران سیاسی و اجتماعی روبهرو شد.