چرا جانسون به ایران آمد؟

فرارو-سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در لندن در گفت و گو با فرارو در ارتباط با سفر بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا به تهران می گوید: آنچه در ابتدای امر به نظر می رسد این است که اروپایی‌ها سیاستی مستقل از آمریکا در ارتباط با منطقه و ایران اتخاذ کرده‌اند. زمانی اروپا و آمریکا سیاست‌هایی هماهنگ با همدیگر داشتند. اما امروزه از جهات مختلف بین آنها تفاوت و اختلاف قابل مشاهده است.  

 
ساداتیان با اشاره به تلاش اسرائیل و عربستان برای به نتیجه نرسیدن برجام می‌گوید: آنها در دولت اوباما تلاش کردند که برجام به نتیجه نرسد اما این تلاش با حمایت های اوباما و جان کری از برجام به جایی نرسید. با روی کار آمدن دولت ترامپ‌ اما عربستان و اسرائیل جان تازه ای گرفته اند و امیدوارند که بتوانند برجام را به شکست بکشانند که البته در این زمینه موفق نبوده اند.  
 
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به مخالفت‌های ترامپ با برجام می‌گوید: ترامپ در ابتدا می‌گفت می‌‌خواهد برجام را پاره کند اما به او فهماندند که این کار مقدور نیست، بنابراین او از مذاکره مجدد صحبت به میان آورد و در نهایت به دنبال این افتاد که با طرح موضوع موشکی به ایران فشار وارد کند. اما تا کنون تنها مانده است. یعنی حتی اروپایی ها به عنوان متحد سنتی ایالت متحده موضعی مغایر با خواست آمریکا اتخاذ کردند.  
 
سفیر پیشین ایران در لندن با اشاره به شکل‌گیری مراودات اقتصادی ایران با اروپایی ها بعد از برجام می گوید: بعد از توافق هسته ای کشورهای اروپایی در بعد تجاری با ایران روابط خاص خود را شکل داده‌اند و رفت و آمدهایی صورت گرفته است. درباره بعضی پروژه ها نیز گفت و گوهایی جدی صورت می گیرد تا آنها هم وارد سرمایه گذاری در ایران شوند، هم فناوری را به ایران منتقل کنند و هم از بازار اقتصادی و تجاری منطقه عقب نمانند. بریتانیا هم که از سایر کشورها کمی عقب مانده در تلاش است خود را به دیگر کشورها برساند.
 
او با اشاره به تلاش آمریکا برای فشار به بعضی موسسات مالی برای همکاری نکردن با ایران ادامه می دهد: اینکه بعضی همکاری اقتصادی با ایران شکل بگیرد اما در مقابل مراودات مالی صورت نگیرد که این دو با هم مغایر است. ساداتیان ادامه می‌دهد: تاکنون بعضی از موسسات کوچک وارد ایران شده‌اند و اسناد تجاری‌شان هم وارد مرحله تبادل شده است. اما بعضی از موسسات بزرگ هنوز در احتیاط قرار دارند. این گونه موسسات می دانند از نظر قانونی مشکلی ندارند اما فشارهای اجرایی را نیز حس می کنند. به این ترتیب این موضوع می‌تواند محور بعضی گفت وگو ها قرار بگیرد.  
 
این تحلیل‌گر سیاست خارجی زمینه دیگر ورود وزیر خارجه بریتانیا به ایران را مسائل منطقه ای می‌داند و می گوید: این کشور از گذشته‌ دور نسبت به مسائل منطقه‌ای حساس بوده و حالا هم به دنبال این است که آرامشی در منطقه برقرار شود تا بتواند فعالیت تجاری خاص خود را برقرار کنند.  
 
ساداتیان با اشاره به تحرکات اسرائیل که عربستان نیز از آن تاثیر پذیرفته می‌گوید: عربستان در زمان اوباما با شکست رو به رو شده بود اما با آمدن ترامپ در  آمریکا از یک سو و از سوی دیگر با آغاز ولیعهدی محمد بن سلمان و البته با تحریکات اسرائیل جان تازه ای گرفته است. اسرائیل می خواهد این تحریکات و آتش افروزی ها در منطقه فعال شود تا بگوید کشورهای عربی منطقه با ایران مشکل دارند. در حالی که عراق، سوریه، یمن و لبنان کشورهایی عربی هستند که با ایران مراوده دارند و تنها عربستان و امارات با ایران مشکل دارند.
 
به این ترتیب وقتی کشورهای اروپایی احساس می‌کنند، در کشورهایی که در آن‌ها به دنبال آرامش هستند، نوعی چنددستگی وجود دارند به دنبال این برمی‌آیند  که بین این دو جبهه سازش برقرار کنند.  
 
ساداتیان با اشاره به اقدام اخیر ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی ادامه می دهد: این آخرین موضوعی بود که اسرائیلی‌ها طی سالها آن را دنبال می کردند. اما اظهارات و تایید ترامپ با واکنش تند اروپایی ها و دبیر کل سازمان ملل رو به رو شد. به نظر می رسد این موضوع نیز از موضوعاتی باشد که  وزیر خارجه بریتانیا بخواهد درباره آن با ایران رایزنی کند.  
 
این تحلیل گر مسائل بین الملل ادامه می گوید: احتمالا از موضوعات دیگر گفت وگوی بوریس جانسون با مقامات ایران زمینه های مخالف برجام است. در حالی که آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها و اعراب به دنبال این هستند که بگویند ایران در برجام از تعهدات خود عدول کرده است و موشک هایی که بر روی آنها کار می کند مغایر تعهدات ایران است. البته اروپایی ها خیلی به این موضوع اعتقاد ندارند اما چون زمزمه های آن مطرح است آنها ابراز علاقه کرده‌اند که با ایران در این زمینه گفت و گویی داشته باشند. هرچند ایران گفته این موضوع مساله ای قابل گفت و گو نیست، اما به نظر می‌رسد توضیحات تهران می تواند رافع آن مواضع منفی باشد که ممکن است اروپایی ها در آن بیفتند.  
 
او در ارتباط با موضوع  نازنین زاغری نیز می‌گوید: نکته دیگری که بریتانیایی ها به دنبال آن هستند مباحث حقوق بشری است. حقوق بشر ابعاد مختلفی در گذشته و شرایط فعلی دارد. اما آنچه بریتانیا نسبت به آن حساسیت نشان می‌دهد موضوع نازنین زاغری است که ملیت دوگانه ایرانی - بریتانیایی دارد.