اقتصاد ایران به شدت از "عدم شفافیت" و "جهالت" رنج می‌برد

فرارو- مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و اقتصاددان تنها راه مبارزه با دلالی، سوداگری و سفته بازی را پیاده کردن یک سیستم اقتصادی شفاف می‌داند. او در گفتگو با فرارو می‌گوید: اقتصاد ایران به شدت از جهالت اقتصادی رنج می‌برد. جهالت اقتصادی به این معناست که ما به جای اینکه در چارچوب منافع کشور با مشکلات و مسائل اقتصادی برخوردی علمی و کارشناسی داشته باشیم، برخورد‌های پوپولیستی و عوام فریبانه می‌کنیم. یکی از مشکلاتی که اکنون باعث شده است دلالان و واسطه گران سوداگران به ثروت‌های نجومی در جمهوری اسلامی دست پیدا کنند و طبقه جدیدی را تشکیل دهند، نبود شفافیت است. این طبقه دغدغه توسعه ایران، عدالت اجتماعی و رفاه جامعه را ندارد و به شدت با شفافیت مخالف است و نبود شفافیت است که باعث رشد این طبقه نوکیسه در اقتصاد ایران شده است.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه می‌دهد: ما خودمان قربانی تروریسم هستیم. اقتصاد ایران امروز قربانی عدم شفافیت است. اما تندو‌ها آنقدر قدرت دارند که حتی می‌توانند به نمایندگان مجلس و مقامات سیاسی و مذهبی اطلاعات غلط بدهند. نمونه این را می‌توانید در بعضی موسسات مالی ببینید. ما هنوز نمی‌دانیم پشت صحنه موسساتی مثل ثامن الحجج، افضل توس، فرشتگان و ... کیست؟ جا دارد که از آقای احمد توکلی، نماینده سابق مجلس تشکر کنم که علیه این‌ها اعلام جرم کرده است.

این استاد دانشگاه می‌گوید: من ۲۰ سال با پول مردم محروم تحصیل کردم. اگر می‌خواستم در مدرسه یا دانشگاه خصوصی درس بخوانم حتی دیپلم هم نمی‌توانستم بگیرم. آرزویم توسعه و پیشرفت ایران است و اعتقاد دارم مجلس ما متوجه شفافیت نیست. ما امروز قانون داریم که باید بودجه جاری کشور فقط از محل مالیات‌ها باشد و نفت فقط صرف سرمایه گذاری‌های زیربنایی و بین نسلی شود. این در قوانین برنامه سوم تا ششم آمده است. اما هیچ کدام از این‌ها به خاطر آنکه ما نظام اطلاعات شفاف نداریم عملی نمی‌شود. نمی‌دانیم هرکس چقدر مالیات دارد که برویم از او مالیات بگیریم. به این ترتیب ایران بهشت واسطه گران، دلالان و سودجویان می‌شود.

این اقتصاددان می‌گوید: اگر سیستم بانکی ما شفاف باشد، دیگر پول‌های مواد مخدر، رشوه، اقتصاد زیرزمینی مثل قاچاق کالا وارد اقتصاد کشور نمی‌شود. اگر امروز در سوئیس، فرانسه یا آلمان یک دلار پول کثیف وارد حساب شما شود، شما مورد بازخواست قرار می‌گیرید. اما در اقتصاد ایران این شفافیت وجود ندارد. من وزیری در جمهوری اسلامی می‌شناسم که وقتی انقلاب شد یک خانه ۶۰ متری در خیابان خاوران داشت. امروز خانه‌ای ۶ طبقه‌ای در قلهک تهران دارد. ثروت پدری هم نداشته بلکه پدرش یک کارگر روزمزد بود. باید مشخص شود این فرد از کجا این آورده است؟

پازوکی می‌گوید: باید به نیرو‌های نظامی بهترین حقوق پرداخت شود، از آن‌ها حمایت کرد، اما در قالب دفاع از تمامیت ارضی ایران. اما اگر قرار باشد یک نیروی نظامی بیاید بانک تاسیس کند خلاف است. همین الان که این متن را می‌خوانید ده‌ها خبرگزاری از بودجه عمومی دولت تغذیه می‌کنند. در حالی که فقط یک خبرگزاری باید از بودجه دولت استفاده کند. قیمت ساختمان‌های یک خبرگزاری اصولگرا، که همه آن را می‌شناسند بیشتر از ۲۰ میلیارد است. این ساختمان‌ها را از کجا آورده است؟ این در اثر لابی نمایندگانی است که به منافع ملی آگاه نیستند.

او ادامه می‌دهد: کسانی که در دولت مهرورز ارز ۱۲۲۶ تومانی گرفته اند و این ارز را سه هزار تومان به مردم فروخته اند را پیدا کنیم. خانه‌های میلیاردی این افراد در فرمانیه، زعفرانیه و ولنجک و ماشین‌های لکسوس و مازراتی آن‌ها در شهر تهران قابل رویت است. اگر سیستم شفاف باشد همین فردا صبح جلوی این افراد را می‌گیرد. ما با شاه نه به خاطر اسمش بلکه به خاطر شفاف نبودن سیستم او مخالف بودیم و اعتقاد داشتیم طبقه‌ای از رانت استفاده می‌کنند.

این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: فرض کنید ما برجام را نداشتیم، آن موقع که اصلا امکان نداشت بانک‌های اروپایی با ما کار کنند! مثل فیفا می‌ماند. شما اگر مقررات فیفا را نپذیرید ایران می‌تواند به جام جهانی برود؟ حتی دولت‌ها نمی‌توانند دخالت کنند. اینکه دولت بیاید در انتخاب رئیس فدراسیون فوتبال دخالت کند و فیفا متوجه شود، آن انتخابات را باطل اعلام می‌کند.

پازوکی می‌گوید: اگر سیستم شفاف باشد، نمایندگانی که وارد پارلمان می‌شوند، نماینده توسعه و ملت ایران خواهند بود. یکی از همشهری‌های من در ورامین شش ماه کشاورزی می‌کند. محصول کدو را که به بازار می‌برد کیلویی ۴۰۰ تومان می‌فروشد. اما همین کدو در فروشگاه کیلویی دو هزار تومان فروخته می‌شود. چرا دلال باید برای این محصول از کشاورز که شش ماه زحمت کشیده بیشتر از چهار برابر سود ببرد؟ مگر هر کیلو کرایه چقدر تمام می‌شود؟ کشاورز می‌گوید این محصول برای من صرفه اقتصادی ندارد و می‌خواهم آن را بدهم گاو بخورد.

کره جنوبی به خاطر شفافیت به اینجا رسید
این کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: ما موقعی که شرکت پارس الکتریک را داشتیم، که تلویزیون گروندیک آلمان را مونتاژ می‌کرد. حاج محمدتقی برخوردار یکی از بهترین کارفرمایان ایرانی بود که اموالش ناجوانمردانه مصادره شد. آن موقع کره‌ای‌ها تلویزیون سیاه و سفید هم نداشتند. اما ما امروز در ایران حتی یک شرکت در حد شرکت‌های کره جنوبی نداریم. چرا کره به اینجا رسید؟ چون آنجا رانت وجود ندارد. من از روحانیت شیعه عاجزانه تقاضا می‌کنم که از حقوق ملت دفاع کنند و جامعه به سوی شفافیت حرکت کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بودجه کشور باید شفاف باشد ادامه می‌دهد: شما به بخش فرهنگ نگاه کنید. اختصاص دادن پول زیاد به این بخش باعث فساد شده است. ما هزاران میلیارد تومان به بودجه فرهنگی می‌دهیم، اما وضعیت فرهنگی کشور را خودتان قضاوت کنید. در دولت احمدی‌نژاد می‌دانم در شرکت‌های وابسته به تامین اجتماعی کسانی اعضای هیات مدیره بوده اند که یک دبستان را هم نمی‌توانند اداره کنند. اگر این شرکت‌ها سودده باشند من به علم خودم مشکوک می‌شوم.

بی عدالتی در اسخدام‌ها
پازوکی می گوید: متاسفانه نبود شفافیت، باعث بی انضباطی در اقتصاد ایران شده است. این بی انضباطی شامل بی انضباطی پولی که ما آن را در سیستم بانکی مالاحظه می‌کنیم، بی انضباطی مالی که آن را در سند بودجه می‌بینیم و بی انضباطی اداری است که آن را در سیستم اداری می‌بینیم. به جای آنکه مسابقه بگذاریم و افراد را جذب کنیم، افراد بی‌کفایت را وارد خدمات دولتی می‌کنیم. در حالی که همه جای دنیا از طریق مسابقه و آزمون بهترین فارغ التحصیلان دانشگاه‌های درجه یک را جذب دولت می‌کنند. بروید به وزارت اقتصاد، کمتر فارغ التحصیلی از دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه شریف یا دانشگاه تهران می‌بینید. بیشتر فارغ التحصیلان از دانشگاه پیام نور و ... هستند. همین امروز صبح معلولی با مدرک دکترا به دفتر من آمده در خواست استخدام دارد و می‌گوید حاضر است یک جا به عنوان آبدارچی استخدام شود. از سمت دیگر فردی بعد از ۳۰ سال کار برای اینکه بازنشسته نشود می‌خواهد نامه جانبازی بیاورد. اگر جانباز بودی چرا در این ۳۰ سال نامه نیاورده بودی؟ خب مشخص است که می‌خواهد با پارتی بازی نامه بیاورد. متاسفانه نمایندگان مجلس در برنامه ششم قانون گذرانده‌اند که فردی که بازنشست شود می‌تواند دوباره به سر کار برگردد. آخر چرا باید فردی که ماهیانه ۵ میلیون تومان حقوق بازنشستگی می‌گیرد سر کار برگردد.