فرارو- حکومت چین از طریق پول و حمایت امیدوار است که سیاستمداران خارجی را با خواست و اراده خود همراه سازد. این موضوع دموکراسیهای غربی را نگران ساخته است.
به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست؛ "کریستین لی" زمانی به راحتی با اعضای هیئت نخبگان بریتانیا رفت و آمد و دیدار داشت. این وکیل بریتانیایی متولد هنگ کنگ اغلب از پارلمان بریتانیا بازدید میکرد جایی که قانونگذاران از کار او برای کمک به چینی تبارها برای مشارکت بیشتر در سیاست بریتانیا حمایت میکردند. او حتی به خاطر تلاش هایش از "ترزا می" نخست وزیر وقت بریتانیا جایزه دریافت کرد. آن دو با یکدیگر در داونینگ استریت در سال ۲۰۱۹ میلادی عکس گرفتند.
در ماه ژانویه، این جایزه لغو شد، زیرا طبق گفته MI۵ (سرویس امنیت داخلی بریتانیا) لی به طور مخفیانه برای چین کار کرده بود. در یک اطلاعیه امنیتی که در آن ماه برای نمایندگان مجلس صادر شد آن سرویس امنیتی به نمایندگان پارلمان در مورد "فعالیتهای مداخله سیاسی" لی هشدار داد. این اولین هشدار در نوع خود بود که در آن از چین یاد شده بود اگرچه کاملا غافلگیرکننده نبود.
"کن مک کالوم" در سال ۲۰۲۰ میلادی اندکی پس از آن که به ریاست MI۵ رسید گفته بود:"شما ممکن است به این فکر کنید که سرویسهای اطلاعاتی روسیه طوفانهای آب و هوایی بد را ایجاد میکنند. با این وجود، چین در حال تغییر دادن آب و هوا است".
بریتانیا تنها کشور غربی نیست که تغییر جو را احساس میکند. مقامهای آمریکایی نیز نسبت به تلاشهای پنهان چین برای منحرف کردن سیاستمداران شان و همراه شدن آنان با خواستههای هشدار داده اند. هشدارها در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ با صدای بلندتری بیان شد.
"ویلیام ایوانینا" مدیر اداره اطلاعات ملی امریکا در سال ۲۰۲۰ میلادی خاطر نشان ساخته بود:"چین تلاشهای خود برای نفوذ را به منظور شکل دهی به فضای سیاسی در ایالات متحده و فشار بر شخصیتهای سیاسی منتقد چین که مخالف منافع پکن قلمداد میکند گسترش میدهد".
در گزارشی که سال گذشته از سوی سرویس اطلاعات امنیتی کانادا (CSIS) منتشر شد اشاره شده بود که "فعالیت تهدیدآمیز مداوم و پیچیده ای" را مشاهده کرده که سال هاست "انتخابات را هدف قرار میدهد" و بر حجم آن از نظر "فراوانی و پیچیدگی" افزوده شده است. در این گزارش نام کشورهای درگیر ذکر نشده بود، اما در اوایل سال جاری رئیس سرویس اطلاعات امنیتی کانادا گفته بود که سرویس امنیتی تحت امر بیش از همه نگران اقدامات "کشورهایی مانند روسیه و چین" است. در ماه ژانویه، روزنامه "گلوب اند میل" نوشته بود که جاسوسان کانادا به نمایندگان منتخب پارلمان در مورد عملیات نفوذ چین و سایر کشورها توضیحاتی داده بودند.
"مایک برگس" رئیس سازمان اطلاعات امنیتی استرالیا (ASIO) در ماه فوریه گفته بود:"جاسوسی و دخالت خارجی جایگزین تروریسم به عنوان نگرانی اصلی امنیتی ما شده است". او میگوید که دستگاه اطلاعاتی تحت امرش اخیرا تلاش شخصی که از او تحت عنوان "عروسک گردان" یاد شده برای مداخله در انتخابات استرالیا را که از طرف یک دولت خارجی کار میکرد خنثی کرده است. عروسک گردان با استفاده از یک حساب خارج از کشور قصد داشت از نامزدهایی حمایت کند که یا از منافع دولت خارجی حمایت میکردند یا در برابر مشوقها آسیب پذیر قلمداد میشدند.
برگس میگوید:"این مانند یک استارتاپ با مداخله خارجی بود". رئیس دستگاه امنیتی استرالیا دولت یا عروسک گردان را شناسایی نکرد. یک سناتور استرالیایی (که ماه گذشته بر اثر حمله قلبی مشکوک درگذشت) گفته بود که "منبعی قابل اعتماد" به او اطلاع داده که این شخص کیست: او از یک تاجر برجسته استرالیایی چینی تبار نام برد. سازمان اطلاعات امنیتی استرالیا این موضوع را تایید نکرده است و آن شخص نیز این اتهامات را رد کرده است. با این وجود، کشوری که برگس به آن اشاره کرده بدون شک چین بود
اعتقاد بر این است که یک عامل مشترک در این ادعاها در مورد مداخله سیاسی شاخهای از حزب کمونیست چین به نام "کارگروه جبهه متحد" (UFWD) است. در اطلاعیه MI۵ درباره لی اشاره شده که کارگروه جبهه متحد با هدف ارتقای برنامه حزب و "به چالش کشیدن کسانی که از سیاستهای آن پیروی نمیکنند" افراد را شناسایی کرده و پرورش میدهد. ارتباط لی با کارگروه جبهه متحد یک راز کشف نشده نیست.
او کار خود را به عنوان "مشاور حقوقی" در دفتر امور چین در خارج از کشور به عنوان بخشی از کارگروه جبهه متحد تایید کرده است. او به عنوان مدیر انجمن دوستی خارج از کشور چین نهادی تحت کنترل کارگروه جبهه متحد فعالیت کرده است. وب سایت او در چین که اکنون بسته شده جلسهای را در پکن با مدیران انجمن در سال ۲۰۱۹ میلادی نشان میدهد.
او در آن گردهمایی گفته بود:"من باید به عنوان یک ارتباط دهنده صدای چین کار خوبی انجام دهم". او با اشاره به رهبر چین گفته بود:"من باید دستورالعملهای "شی جین پینگ" دبیر کل حزب کمونیست چین را نیز قاطعانه در نظر داشته باشم. من باید این دستورالعملها را به راهنمایی برای اقدامات خود تبدیل کنم و آن را محکم و با اراده اجرا نمایم". تلویزیون دولتی لبخند لی را در حال دست دادن اش با شی در نشست نشان میداد. رئیس کارگروه جبهه متحد نیز در آنجا حضور داشت.
هم چنین، مدتها مشخص بود که لی در طول چندین سال برای کارمندان دفتر سیاستمداران برجسته اپوزیسیون در بریتانیا از جمله برای "بری گاردینر" از حزب کارگر منابع مالی در مجموع ۵۰۰ هزار پوند (۶۵۰ هزار دلار) تهیه کرده بود که پرداخت آن در مدت چندین سال صورت گرفت. گاردینر میگوید که این بودجه در سال ۲۰۲۰ میلادی به پایان رسیده بود.
او گفته بود که لی هیچ نقشی در انتصاب یا مدیریت اعضای تیم اش نداشته و شخصا سودی نبرده بود و پسر لی نیز که به عنوان مدیر دفتر او کار میکرد پس از انتشار اعلامیه هشدار آمیز از سوی MI۵ از مقام اش استعفا داد.
به نظر میرسد MI۵ اکنون مطمئنتر است که لی از چین کمک مالی به دست آورده تا به طیف گستردهای از دریافت کنندگان از احزاب سیاسی و نمایندگان پارلمان گرفته تا سیاستمداران مشتاق پول اهدا کند. گاردینر میگوید مقامهای امنیتی بریتانیا به او گفته اند که هیچ مدرکی مبنی بر این که پولی که دفترش دریافت کرده از چین بوده است و هیچ مدرکی دال بر همدستی پسرش در فعالیتهای ادعایی لی در اختیار ندارند.
اطلاعات کمی آشکار شده که نشان میدهند چین از عملیات نفوذ خارج از کشور دقیقا چه دستاوردی کسب کرده است. تنها یک مورد از یک سیاستمدار ارشد غربی تا کنون گزارش شده که از منبعی مرتبط با کارزار چینی پول دریافت کرده و سپس با چین همنظر شده و با نظر جریان اصلی سیاسی که ضد چین بوده مخالفت کرده است.
از جمله این افراد میتوان به "سام دستیاری" یکی از نمایندگان اپوزیسیون در استرالیا اشاره کرد که در سال ۲۰۱۷ میلادی از دولت استرالیا خواست تا به ادعاهای ارضی چین در دریای چین جنوبی "احترام بگذارد". در میان عصبانیت سایر نمایندگان از این موضع اش او از پارلمان استعفا داد. با این وجود، آن چه باعث تشدید نگرانیها در غرب شده موضوعی ظریفتر است.
نهادهای اطلاعاتی غربی معتقدند کارگروه جبهه متحد اغلب از سیاستمداران غربی میخواهد که تنها با سکوت به چین کمک کنند: اجتناب از انتقاد از سیاست چین و خودداری از حمایت از اقداماتی مانند تحریمها که ممکن است برای دولت چین مشکلاتی ایجاد کنند. کارگروه جبهه متحد یک سرویس جاسوسی نیست، اما اهداف آن گاهی اوقات مورد توجه دستگاههای جاسوسی چین نیز قرار گرفته و کار آن نهادها را تسهیل میکند.
بخش عمده تلاشهای کارگروه جبهه متحد متوجه افراد داخل چین است: شهروندان با نفوذی مانند بازرگانان، دانشگاهیان، رهبران مذهبی، اقلیتهای قومی و مردم هنگ کنگ و تایوان. در خارج از کشور، عمدتا بر جلب نظر چینی تبار و از طریق آنان ایجاد پیوند بین حزب کمونیست چین و نخبگان غربی از جمله سیاستمداران متمرکز است. مانند اسلاف خود، شی تلاشهای چین برای نفوذ سیاسی در غرب را یکی از فابائو (طلسم)های حزب کمونیست چین مینامد. در سال ۲۰۱۵ میلادی او یک "گروه کوچک پیشرو" را برای نظارت بر آنان راه اندازی نمود و چنین عملیاتی را به قلب تصمیم گیری حزب نزدیک کرد.
رسانههای رسمی چین در مورد کار لی به عنوان رهبر سازمان پروژه چینی بریتانیا تاکید کرده اند (او در فوریه درخواست انحلال آن پروژه را داد). هدف آن سازمان تشویق چینی تبارها به ایفای نقش بیشتر در سیاست بریتانیا بود. در ظاهر، این یک کار شرافتمندانه به نظر میرسد. از نظر تاریخی، میزان مشارکت رای دهندگان چینی تبار در جامعه بریتانیا پایین بوده است.
تنها در سال ۲۰۱۵ میلادی بود که بریتانیا اولین نماینده چینی تبار خود را انتخاب کرد. با این وجود، ترویج مشارکت چینی تبارها در سیاست غرب نیز یکی از ماموریتهای اعلام شده توسط کارگروه جبهه متحد است. کار این گونه صورت میگیرد: نامزدهای چینی تبار سفری به چین انجام میدهند جایی که مقامهای کارگروه جبهه متحد در مورد فضایل نظام سیاسی چین برای آنان موعظه میکنند.
باز هم هیچ مدرکی مبنی بر کارآمدی چنین تاکتیکهایی وجود ندارد. اعتبار چین در غرب از وحشتی که شی در شین جیانگ به راه انداخته است آزادیهایی که در هنگ کنگ محدود کرده و اخیرا از حمایت ضمنی او از تهاجم روسیه به اوکراین مخدوش شده است. دفاع از چنین سابقه و کارنامهای در هر پارلمان غربی توسط یک نماینده شجاعت و جسارت زیادی را میطلبد. حمایت از سرمایه گذاری چین در زیرساختهای حیاتی غرب در سالیان اخیر به دلیل نگرانیهای امنیتی از بین رفته است.
جاسوسان غربی در مورد خطر واکنش بیش از حد هشدار میدهند. بورگس از نهاد اطلاعاتی استرالیا میگوید که نباید اجازه داد ترس از مداخله خارجی باعث ایجاد شکاف در جامعه شود. در ماه فوریه، وزارت دادگستری امریکا به کارزار دوران ترامپ علیه سرقت مالکیت معنوی چینیها پایان داد در حالی که ادعا شده بود این تلاش موسوم به "ابتکار چین" مشوقی برای چینی تبارهای ساکن امریکا بوده است.
با این وجود، زمانی که اشباح واقعی چین درگیر ماجرا شوند خطر آشکاری وجود دارد. کار آنان در خارج از کشور جدای از جمع آوری اسرار شامل ارعاب دشمنان سیاسی مانند تبعیدیان از شین جیانگ و دیگر مخالفان است. یک مورد اخیر مربوط به "یان شیونگ" رهبر دانشجویی است که در اعتراضات میدان تیان آنمن در سال ۱۹۸۹ میلادی نقش داشت و سپس از چین خارج شد و اکنون شهروند امریکا است و به عنوان کشیش در ارتش ایالات متحده خدمت کرده است.
شیونگ اکنون به عنوان نامزد حزب دموکرات در نیویورک برای راهیابی به کنگره پیشنهاد شده است. قرار است انتخابات مقدماتی در ماه ژوئن برگزار شود. پیشینه حضور او در اعتراضات میدان تیان آنمن وی را به فرد چینی تباری تبدیل میکند که حزب کمونیست چین قطعا نمیخواهد انتخاب شده و به کنگره راه یابد.
در ماه مارس، پلیس فدرال امریکا (اف بی آی) ادعا کرد که یکی از ماموران وزارت امنیت دولتی سرویس جاسوسی چین از یک بازپرس خصوصی در آمریکا خواسته تا با یافتن چیزی که ممکن است "شیونگ" را بدنام کند مانند تخلف مالیاتی یا رابطه و تماس او با یک روسپی کارزار انتخاباتی وی را خنثی کند. گفته شده در جریان مکالمه بین این جاسوس چینی و مامور پلیس فدرال در پیامی صوتی گفته شده است:"خشونت هم خوب است. از جمله تصادف با اتومبیل". اگرچه پلیس فدرال نامی از شیونگ ذکر نکرده، اما شیونگ تایید کرد که او هدف دستگاه امنیتی چین بوده است. او میگوید:"من یک سرباز بودم و خداوند را در قلبم دارم. من ترسی ندارم". با این وجود، شیونگ میگوید که اکنون با احتیاط بیشتری رانندگی میکند و زمانی که شب بیرون میرود مراقب است.