پس از یک هفته مذاکرات فشرده و کشمکشهای دیپلماتیک شدید، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که از اسراییل و حماس خواسته شده درگیری را متوقف کرده تا امکان ارسال کمکهای بشردوستانه فراهم شود. قطعنامه شورا با ۱۳ رای موافق و رای ممتنع امریکا و روسیه تصویب شد. این قطعنامه پس از آن به تصویب رسید که دیپلماتها بارها رایگیری را به تعویق انداخته بودند. علت تعویق تصویب نیز ممانعت امریکا از درج لزوم برقراری آتشبس بوده است.
به گزارش اعتماد، پیش از این نیز ایالاتمتحده دو قطعنامه که خواستار آتشبس شده را وتو کرده بود. اگر چه قطعنامه طرفین را به برقراری آتشبس ملزم نمیکند، اما در عوض، خواستار توقف و ایجاد مسیرهای ارسال کمکهای بشردوستانه فوری در غزه میشود. همچنین بند «تعلیق فوری خصومتها» از پیشنویسهای قبلی کنار گذاشته شد و با ادبیاتی ضعیفتر، ایجاد «شرایط برای توقف پایدار خصومتها» توصیه شده است.
حتی پس از اینکه ایالاتمتحده سیگنال داد که این قطعنامه را وتو نخواهد کرد، اختلافات شدید همچنان ادامه داشت. واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل ایالاتمتحده را به رفتار «شرمآور، بدبینانه و غیرمسوولانه» در مذاکرات متهم کرد. او گفت این قطعنامه به حدی ضعیف شده که به جنایات جنگی اسراییل چراغ سبز نشان میدهد. گیلاد اردان، سفیر اسراییل در سازمان ملل متحد نیز از بایدن و دیگر مقامات امریکایی به خاطر «ایستادن در کنار اسراییل» در طول مذاکرات و «حفظ خطوط قرمز» تشکر کرد.
والاستریت ژورنال با انتشار گزارشی اختصاصی مدعی شد که سرهنگ دوم جاناتان کانریکوس، سخنگوی بینالمللی نیروهای دفاعی اسراییل طی نشستی توجیهی در شمال سرزمینهای اشغالی در گفتگو با روزنامهنگاران خارجی مدعی شد: «ما شاهد تشدید تنشها از نظر برد و انواع مهمات توسط حزبالله به سمت اسراییل هستیم. در صورت نیاز، ما میتوانیم همان سناریویی که در ارتباط با حماس اجرایی کردیم، درباره حزبالله تکرار کنیم. ممکن است این سناریویی باشد که ما باید آن را اجرا کنیم.» از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر، حزبالله لبنان در حمایت از حماس، متحدش، بیش از هزار حمله علیه اسراییل انجام داده است.
به ادعای تحلیلگر والاستریت ژورنال، محور مقاومت میخواهد اسراییل را به آرامی از سرزمینهای اشغالی عقب رانده تا با اعمال ضربه نهایی، به تدریج قدرت و اراده این بازیگر را تضعیف کند. اگر اسراییل از مرز عقبنشینی کند، پذیرفته که استراتژی محور مقاومت کارساز بوده است. به گفته سرهنگ کانریکوس، پس اسراییل «نمیتواند اجازه دهد که حزبالله در امتداد مرز مستقر شود.»
اگر چه کانریکوس به راهحل دیپلماتیک برای حل مناقشه با حزبالله اشاره کرد، اما یک مقام ارشد نظامی اسراییلی در گفتگو با والاستریت ژورنال مدعی شد: «اگر لازم باشد، میتوانیم از اینجا به آن سوی مرز برویم.»
مدتهاست که یوآو گالانت، وزیر دفاع اسراییل در مورد حزبالله و لبنان رویکردی جنگطلبانه داشته است. براساس گزارش رسانههای اسراییلی، بلافاصله پس از ۷ اکتبر، گالانت خواهان حمله پیشگیرانه به حزبالله بود. اما بنیامین نتانیاهو که در طول دوران حرفهای خود نسبت به تحرکات نظامی مهم محتاط بوده است، با این ایده مخالفت کرد.
اما درگیریهای فزاینده حزبالله و اسراییل در شمال سرزمینهای اشغالی، نگرانی تلآویو را برانگیخته است؛ چرا که اسراییل توان لازم برای مقابله با دشمنی بسیار قدرتمندتر از حماس را ندارد.
در حالی که درگیری بین حزبالله و اسراییل در هفته جاری تشدید شد و جنگندههای اسراییلی طولانیترین حمله علیه اهداف لبنانی را انجام دادند، مقامات ارشد تلآویو آب پاکی را بر دستان امریکا و فرانسه برای میانجیگری توافقی میان حزبالله و اسراییل ریختند.
یک منبع سیاسی ارشد اسراییلی در گفتگو با المانیتور مدعی شد: «شانس دستیابی به راهی دیپلماتیک برای حل اختلافات میان حزبالله و اسراییل در حال کاهش است. ما از تلاشهای آموس هوخشتاین، میانجی امریکایی و مشارکت سودمند فرانسویها قدردانی میکنیم، اما حزبالله سودای جنگ (ادعایی) با اسراییل دارد.» چند روز پس از حمله ۷ اکتبر حماس، حزبالله حملات علیه اهداف اسراییلی در شمال سرزمینهای اشغالی را آغاز کرد.
یک منبع نظامی ارشد اسراییلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «ما شاهد افزایش قابل توجه حملات حزبالله علیه اسراییل بودهایم.» تشدید دایمی و خطرناک کنونی که خطر جنگی همهجانبه خاورمیانه را به دنبال دارد، موضوع داغ در مذاکرات بین مقامات ارشد امریکایی و اسراییلی است. این موضوع در سفر اخیر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن و لوید آستین، وزیر دفاع ایالاتمتحده به اسراییل مطرح شد.
منبع اسراییلی دیگری نیز به المانیتور گفت: «امریکاییها تمایل ندارند که منطقه به آتش کشیده شود. فرانسویها نیز بسیار نگرانند. آنها هزاران شهروند در لبنان دارند و میدانند که تشدید درگیریها میتواند ناشی از اشتباه محاسباتی هر یک از طرفین باشد.» تلاشهای امریکا برای کاهش تنشها توسط هوخشتاین صورت گرفته که در دستیابی به توافقنامه ۲۰۲۲ برای تعیین مرزهای دریایی سرزمینهای اشغالی و لبنان نقش مهمی داشت.
از آغاز جنگ ۷ اکتبر، هوخشتاین دیپلماسی فشردهای را بین دو طرف پیش گرفته است. او طرحی برای تن دادن اسراییل به خواستههای حزبالله در مورد ۱۳ نقطه مرزی مورد مناقشه در ازای عقبنشینی کماندوهای حزبالله از جنوب لبنان ارایه داده است. مرز کنونی سرزمینهای اشغالی و لبنان توسط اسراییل و سازمان ملل متحد پس از عقبنشینی سال ۲۰۰۰ اسراییل از جنوب لبنان ترسیم شده بود.
این منبع سیاسی اسراییلی ادعا کرد: «براساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت که پس از جنگ سال ۲۰۰۶ لبنان تصویب شد، حزبالله نباید در جنوب لیتانی حضور داشته باشد. حزبالله آشکارا این قطعنامه را نقض کرده و حالا اسراییل باید برای اجرای آن امتیازاتی بدهد.»
بِن کاسپیت، خبرنگار المانیتور معتقد است که تاکنون تلاشها برای جلوگیری از جنگی تمامعیار با موفقیت همراه بوده است. با این حال، یک منبع ارشد نظامی اسراییل مدعی شد: «با این سرعت، ما درنهایت به جنگی بزرگ خواهیم رسید. اگر این چیزی است که حزبالله میخواهد، درنهایت این اتفاق خواهد افتاد.»، اما رهبری اسراییل از بروز جنگی بزرگ نگران است.
یک منبع اسراییلی آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت: «به نظر میرسد هوخشتاین کمی گیج شده است. او طرحی جامع که شانس موفقیت داشته باشد، ندارد. وضعیت بسیار پیچیدهتر از آن بحث بر سر خطوط مرزی و دریایی است. حزبالله توپ را به زمین او انداخته و هوخشتاین نیز بدون امید زیادی، آن را به ما داده است.»
این منبع افزود: «حزبالله این را میداند، هوخشتاین هم میداند، بنابراین همه میترسند که تلاشهای دیپلماتیک بیثمر باشد.»
با ممنوعیت ورود کارگران فلسطینی و فراخوانده شدن اسراییلیها به خدمت سربازی اجباری، اسراییل با چشمانداز اقتصادی تیره و تاری روبهرو است. جنگ اسراییل در نوار غزه اقتصاد آن و کرانه باختری را متحول کرده است. ممنوعیت ورود بیش از ۱۰۰ هزار کارگر فلسطینی به اسراییل، ضربه سختی به نیروی کار ارزانقیمت در سرزمینهای اشغالی وارد کرده که حدود ۹ میلیون نفر جمعیت داشته و به دستمزدهای نسبتا بالا و قوانین سختگیرانه مهاجرتی برای غیریهودیان معروف است.
مصادف با ممنوعیت ورود کارگران، ارتش اسراییل تقریبا ۴۰۰ هزار نیروی ذخیره را فراخواند. مقامات تخمین میزنند که ۲۵۰ هزار اسراییلی حداقل به طور موقت، به دلیل ترس از حملات محور مقاومت، از خانههای خود نقل مکان کردهاند که مانع کار کردن بسیاری از آنها شده است. به گفته وزارت اقتصاد و صنعت اسراییل، حدود ۲۰ درصد از کارمندان اسراییلی به دلیل خدمت نظامی یا جابهجایی کار نمیکنند. وزارت تخمین زده که هزینه اقتصادی غیبت کارگران اسراییلی تا اواسط نوامبر، به حدود ۱۳ میلیارد شیکل (واحد پول اسراییل) یا تقریبا ۳، ۶ رسیده است.
طبق برآورد سازمان نوآوری اسراییل که نیروی محرکه اقتصاد آن محسوب میشود، به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵درصد از نیروی کار این بخش برای خدمت فراخوانده شدهاند.
یوسی مِکلبرگ، تحلیلگر خاورمیانه در موسسه چتمهاوس میگوید: «کسب و کارها به همین راحتی عمل نمیکنند، مردم آنقدر پول خرج نمیکنند. این مساله تاثیری انباشته به همراه دارد.»
فدراسیون کسب و کارهای کوچک اسراییل و مرکز کلان اقتصاد سیاسی مستقر در تلآویو نیز به طور مشترک پیشبینی کردند که جنگ مستقیما به تعطیلی حدود ۳۰ هزار کسب و کار کوچک و متوسط در بخشهای مختلف منجر شده است. تحلیلگر والاستریت ژورنال معتقد است که در نتیجه، اقتصاد اسراییل چشمانداز خوبی ندارد. ماه گذشته، بانک اسراییل پیشبینی رشد خود را کاهش داد و تخمین زد که اقتصاد سالانه ۲ درصد رشد خواهد کرد که نسبت به پیشبینی قبلی، یک درصد کاهش داشته است. بانک اسراییل همچنین پیشبینی کرده که تا پایان ۲۰۲۵، مخارج دولت به خاطر جنگ غزه به رقم ۴۳، ۲ میلیارد خواهد رسید.
همچنین تعلیق مجوزهای کار، محدودیتهای رفتوآمد برای کارگران فلسطینی و محدودیتهای واردات به اقتصاد کرانه باختری آسیب زده است. اداره مرکزی آمار فلسطین تخمین زده که جنگ منجر به کاهش ۳۷درصدی تولید کرانه باختری (به میزان حدود ۵۰۰ میلیون دلار در ماه) شده است. به گفته وزارت اقتصاد ملی فلسطین، بیش از یکچهارم مشاغل کرانه باختری به دلیل جنگ، در ماه نوامبر بهطور جزیی یا کامل تعطیل شدند.
براساس گزارش نوامبر سازمان بینالمللی کار، تخمینهای اولیه حاکی از آن است که حدود یکچهارم اشتغال فلسطینیها در کرانه باختری، معادل حدود ۲۰۸ هزار شغل بین رفته است. طبق ارقام اداره آمار، حدود ۱۳۰ هزار فلسطینی کرانه باختری رود اردن مجوز کار در اسراییل ازجمله در شهرکهای کرانه باختری را داشتند و تقریبا ۴۰ هزار نفر دیگر نیز بدون مجوز کار در سه ماهه سوم سال جاری و قبل از جنگ، وارد اسراییل شده بودند.
اما کابینه اسراییل اعلام کرده که به دلیل نگرانیهای امنیتی، به ممنوعیت ورود کارگران فلسطینی به سرزمینهای اشغالی ادامه میدهد.
بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی کابینه اسراییل و رییس یک حزب راستگرای مذهبی و ناسیونالیست میگوید: «جنگ عواقبی دارد. ما تلاشی هماهنگ از تمام ادارات رسمی برای یافتن راهحل انجام خواهیم داد.»