پشت‌صحنه سیاسی اقتصاد جهان

در اجلاس سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» که از ۲۵ تا ۲۹دی‌ماه با موضوع «بازسازی اعتماد» و با حضور سران، نمایندگان و روسای شرکت‌های تجاری از بیش از ۱۰۰ کشور در داووس سوئیس برگزار شد، موضوعات مختلفی از جمله بحران خاورمیانه، جنگ غزه، حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ، رشد اقتصادی چین و تنش‌های اقتصاد دوم جهان با آمریکا، مخاطرات هوش مصنوعی، جنگ اوکراین، چالش‌های اقتصادی، بانکداری و انرژی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. با‌این‌حال به نظر می‌رسد حاضران بدون دستیابی به نتایج ملموس در بسیاری از حوزه‌ها، داووس را ترک کردند.

به گزارش اعتماد به نقل از رویترز، جنگ اسرائیل در غزه در صدر موضوعات مورد بحث مجمع جهانی اقتصاد قرار داشت، اما حاضران نتوانستند هیچ‌گونه جزئیات مشخصی درباره یک مسیر و راهکار عملی جهت تشکیل کشور فلسطینی یا برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حماس ارائه کنند. درهمین راستا، وزیر دارایی قطر هشدار داد که جنگ اقتصاد کل منطقه را با رکود مواجه کرده است و رئیس صندوق سرمایه‌گذاری فلسطین تخمین زد که دست‌کم ۱۵میلیارد دلار تنها برای بازسازی خانه‌های ویران‌شده در بمباران اسرائیل در غزه مورد نیاز است. به‌علاوه کشور‌های عربی اعلام کردند تا زمان دستیابی به صلحی پایدار هیچ‌گونه حمایت مالی جهت بازسازی غزه انجام نخواهند داد.

دریای سرخ ناآرام

حملات متعدد حوثی‌های یمن به مواضع اسرائیل و حامیانش در دریای سرخ، موجب افزایش سرسام‌آور هزینه حمل کالا از آسیا به اروپا شده است. مدیرعامل شرکت عظیم ترابری دریایی «دی پی ورلد» در این باره اظهار کرد که شرکتش در حال بررسی مسیر‌های جایگزین است. این در حالی است که معاون نخست‌وزیر یمن گفته است که تا زمانی که اسرائیل به حملات خود علیه مردم غزه پایان ندهد، این حملات متوقف نخواهد شد.

رشد کندچین

نخست‌وزیر چین، لی چیانگ، در داووس اعلام کرد در‌های اقتصاد چین برای تجارت با جهان باز است و تلاش کرد پتانسیل کشورش برای سرمایه‌گذاری خارجی را برجسته کند؛ هرچند که سرمایه‌گذاران به دنبال رشد کند اقتصاد چین پس از همه‌گیری کرونا و بروز تنش‌ها با آمریکا همچنان برای سرمایه‌گذاری در این کشور محتاط هستند.

مخاطرات هوش مصنوعی

صحبت درباره موضوع هوش مصنوعی، بحث اغلب پنل‌ها و اتاق‌های گفتگو در داووس بود و نخست‌وزیر چین هم تلاش کرد توجه حاضران را به مخاطرات امنیتی هوش مصنوعی جلب کند. در‌حالی‌که بخشی از گفتگو‌ها به نحوه تنظیم مقررات مربوط به این فناوری در حال رشد و نحوه به‌کارگیری آن در اکتشافات علمی اختصاص داشت، یکی از پرسش‌های اصلی درمورد چگونگی کسب درآمد مالی از این فناوری بود.

تجدید ساختار بدهی

رئیس‌جمهور جدید آرژانتین، خاویر مایلی، برای اولین‌بار در داووس سخنرانی کرد و پس از آن با رئیس صندوق بین‌المللی پول به گفتگو نشست تا طرح‌ها و برنامه‌های خود برای هدایت اقتصاد آرژانتین و مدیریت بدهی‌های این کشور را تشریح کند. غنا نیز تلاش کرد از طریق تعامل با طرف‌هایی که اوراق قرضه این کشور را خریداری کرده‌اند، راهی برای تجدید ساختار بدهی خود ترسیم کند. مایلی در سخنانش گفت: «سرمایه‌داری اقتصاد آزاد تنها ابزاری است که برای پایان دادن به گرسنگی و فقر در اختیار داریم.»

چالش‌های اقتصادی

در همین حال روسای بانک‌های جهانی نسبت به فشار‌های تورمی، ناشی از افزایش هزینه حمل‌ونقل و احتمال افزایش قیمت نفت هشدار دادند. مدیران بانکی نگرانند که انتظارات برای کاهش نرخ بهره باعث اشتباه در قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی شود و همچنین ریسک‌های ژئوپلیتیک نوسانات بازار‌ها را تشدید کند. سونی هارفورد، یکی از مدیران ارشد «یوبی‌اس»، در این رابطه اظهار کرد: «به طور کلی امسال سال مهمی است و در سراسر جهان شاهد برگزاری انتخابات خواهیم بود، امری که می‌تواند به طور بالقوه نحوه مدیریت محرک‌های بودجه‌ای در سراسر جهان را تغییر دهد.»

ادغام بانک‌ها

در داووس همچنین ادغام بانک‌های اروپایی، پشت در‌های بسته مورد بحث قرار گرفت. اما به گفته مدیران بانکی، ادغام‌های فرامرزی بدون مقررات یکسان در سراسر منطقه دشوار است و ادغام‌های داوطلبانه موسسات مالی درون‌مرزی محتمل‌تر به نظر می‌رسد.

آینده انرژی

در‌حالی‌که بحث چندین پنل گفتگو در داووس بر موضوع پایان دادن به استفاده از سوخت‌های فسیلی تمرکز داشت، رئیس شرکت آرامکو به رویترز گفت تقاضا برای نفت در آینده‌ای نزدیک به اوج نخواهد رسید. امسال شمار مدیران حوزه انرژی در داووس نسبت به سال‌های گذشته کمتر بود. به گفته منابع آگاه، روسای شرکت‌های نفتی شل، توتال انرژی و آرامکو در حاشیه اجلاس با یکدیگر دیدار کردند تا در مورد چگونگی کمک به کربن‌زدایی صنایعی که سوخت و خوراک آن‌ها را تامین می‌کنند گفتگو کنند.

مسیر جنگ اوکراین

با توجه به بحران‌های فزاینده در نقاط مختلف جهان، ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، تلاش کرد موضوع اوکراین را در صدر دستور کار اجلاس داووس قرار دهد. گفتگو‌ها میان ده‌ها تن از مشاوران ارشد امنیتی از کشور‌های مختلف جهان منجر به آن شد که سوئیس پیشنهاد میزبانی گفتگو‌های صلح را مطرح کند. با‌این‌حال، اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در این رابطه گفت: «اوکراین می‌تواند در این جنگ پیروز شود، اما ما باید به توانمند‌سازی این کشور ادامه دهیم.» او از متحدان غربی کی‌یف خواست به حمایت مالی و تسلیحاتی از اوکراین ادامه دهند.