ماهواره‌های آمریکایی در تیررس روسیه / کارزار اطلاعات نادرست مسکو یا یک تهدید هسته‌ای جدی؟

فرارو- با جزئیات اندک منتشر شده از جلسات توجیهی کنگره مشخص نیست که کرملین دقیقا چه نوع سلاحی را دنبال می‌کند و این که اگر "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه از آن استفاده کند تا چه اندازه برای غرب بد خواهد بود. این می‌تواند تشدید هشدار دهنده خصومت‌ها باشد که یادآور پرتنش‌ترین روز‌های جنگ سرد است یا احتمال دارد تحولی کم اهمیت باشد که افشای آن ممکن است ناشی از نگرانی‌های داخلی باشد تا احتمال جنگ هسته‌ای در فضا. "بلدین بوون" دانشیار دانشگاه لستر انگلستان و نویسنده کتاب "گناه اصلی: قدرت، فناوری و جنگ در فضا" می‌گوید: "ما در این باره خیلی کم می‌دانیم و نظرات تاکنون بسیار مبهم بوده اند".

به گزارش فرارو، سه منبع آگاه به شبکه خبری "ان بی سی" گفته اند که روسیه در حال توسعه یک سلاح هسته‌ای مبتنی بر فضا است که برای هدف قرار دادن ماهواره‌های آمریکایی طراحی شده است. به گفته منابع آگاه این سلاح هنوز عملیاتی نشده، اما همین میزان از اطلاعات کافی بود تا "مایک ترنر" نماینده اوهایو و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان از کاخ سفید بخواهد اطلاعات مربوط به یک "موضوع جدی درباره تهدید نامشخص در حوزه امنیت ملی" را از حالت طبقه بندی خارج کند. موضوع ناشناخته دست کم در افکار عمومی آن است که آیا این یک سلاح هسته‌ای مبتنی بر فضا در متعارف‌ترین معنای کلمه یعنی کلاهک‌های هسته ای، واکنش‌های اتمی و ابر‌های قارچی است یا خیر یا اگر همان طور که بسیاری از کارشناسان گمان می‌کنند یک ماهواره هسته‌ای است که حامل سلاح‌های الکترونیکی می‌باشد که می‌تواند با فلج کردن ماهواره‌هایی که همه چیز از پیش بینی آب و هوا و تماس‌های تلفنی گرفته تا جنگ‌ها و اقتصاد جهانی را بر روی زمین هدایت می‌کنند، نابود کند.

اگر گزاره اول در این مورد صدق کند تسلیحات واقعی فضایی نقض معاهده فضایی سازمان ملل متحد مصوب سال ۱۹۶۷ است. یکی از بند‌های آن می‌گوید که کشور‌ها مجاز نیستند "سلاح‌های هسته‌ای یا سایر سلاح‌های کشتار جمعی را در مدار قرار دهند یا آن تسلیحات را روی اجرام آسمانی و یا به هر شکل دیگری در فضای بیرونی مستقر سازند".

یکی از دلایل امضای این معاهده همان دلیلی است که استقرار تسلیحات هسته‌ای در مدار را بسیار خطرناک می‌سازد: یک کشور می‌تواند با هشدار بسیار کمی بمب هسته‌ای را از آسمان منهدم کند. آن منابع گفتند که فناوری روسی مورد بحث برای هدف قرار دادن ماهواره‌های آمریکایی طراحی شده قابلیتی که کارشناسان می‌گویند برای روسیه و سایر قدرت‌های مسلح هسته‌ای بیش از توانایی انجام آن با استفاده از موشک‌های قاره پیمای پرتاب شده از زمین است. "ماریانا باجرین" محقق ارشد پروژه مدیریت اتم مدرسه کندی هاروارد می‌گوید: "با این وجود، استقرار تسلیحات هسته‌ای در مدار یک گام تشدید شده جدید از سوی فدراسیون روسیه خواهد بود که پیش‌تر بسیاری از معاهدات کنترل تسلیحات را از بین برده است. این کار قرار دادن یک سلاح هسته‌ای در فضا خواهد بود جایی که پیش‌تر وجود نداشته است".

برخی دیگر از کارشناسان با خواندن بین خطوط گزارش‌ها معتقدند که این سیستم تسلیحاتی به جای تسلیحات هسته‌ای دارای انرژی هسته‌ای خواهد بود. هم چنین گمانه زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر آن که تمام این اقدامات به یک ماهواره طبقه بندی شده روسی به نام ماهواره کاسموس ۲۵۷۵ مرتبط هستند که هفته گذشته پرتاب شد.

هم ایالات متحده و هم اتحاد جماهیر شوروی سلاح‌های ضد ماهواره را در طول جنگ سرد توسعه دادند و آزمایش کردندو هر دو کشور به طور منظم از انرژی هسته‌ای در فضا استفاده کرده اند. ایالات متحده در اوایل سال ۱۹۵۹ میلادی شروع به توسعه موشک‌های ضد ماهواره‌ای کرد، زیرا می‌ترسید که شوروی نیز همین کار را انجام دهد. به گفته موزه نیروی هوایی ایالات متحده این کار را با پرتاب آزمایشی آن در سال ۱۹۸۵ توسط یک هواپیمای جنگنده اف -۱۵ انجام داد و محموله‌ای را در ارتفاع حدود ۱۱۵۸۲ متری رها کرد که در مدار قرار رفت و یک ماهواره امریکایی که کیفیت آن کاهش یافته بود را منهدم کرد. بر اساس اطلاعات مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۰ میلادی توسط انتشارات دانشگاه نیرو‌های هوایی ایالات متخده منتشر شد در فاصله سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۵ میلادی واشنگتن توانست یک سیستم ضد ماهواره‌ای را از موشک‌های هسته‌ای موجود در حالت صعود مستقیم که برای از بین بردن اهداف در فضا مورد استفاده قرار می‌گرفت سرهم بندی کند. از نظر قدرت هسته‌ای به جای تسلیحات هسته‌ای واشنگتن نیز برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ یک ماهواره با انرژی هسته‌ای را در مدار قرار داد. شوروی فناوری مشابهی را توسعه داد و به کار برد که انرژی بسیاری از ماهواره هایش را در آن دوره تامین می‌کرد.

همان طور که تاریخ نشان داده این گونه پیشرفت‌ها به دور از خطر نبوده اند. برای مثال، در سال ۱۹۷۸ میلادی یک ماهواره هسته‌ای شوروی دچار اختلال شد از آسمان سقوط کرد و در حالی که سوخت شمال کانادا را آلوده به زباله‌های رادیواکتیو ساخت.

آن چه به نظر می‌رسد هنوز توسعه نیافته یا دست کم به طور عمومی فاش نشده چیزی است که تمام این کار‌ها را یکجا انجام می‌دهد: یک ماهواره روسی برپایه انرژی هسته‌ای که حامل سلاح است.

باجرین می‌گوید: "اگر ایالات متحده اطلاعاتی دارد که در مورد توسعه نیست بلکه نشانه می‌دهد روسیه برنامه‌های واقعی برای استقرار دارد پس بله، می‌توان گفت این یک توسعه جدید است". طبق نتایج یک مقاله فنی که در سال ۲۰۱۹ میلادی در نشریه The Space Review منتشر شده و به شکلی گسترده‌ای به اشتراک گذاشته شد یک ماهواره با سوخت هسته‌ای ممکن است قادر به حمل یک مسدود کننده و اختلالگر پرقدرت باشد که می‌تواند طیف گسترده‌ای از ارتباطات و سیگنال‌های دیگر را برای مدت طولانی مسدود کند.

بوون از دانشگاه لستر می‌گوید که چنین طرحی واقعا گران است. او می‌افزاید: "اگر مشکلی پیش بیاید احتمال بروز یک فاجعه زیست محیطی هسته‌ای در مدار وجود خواهد اشت".

در نهایت او و باجرین گفتند که هیچ یک از این فناوری‌ها جدید نیستند اگرچه اجرا و راه اندازی واقعی آن‌ها بدون تردید به عنوان اقدام تشدید شده قلمداد می‌شود. او می‌افزاید: "برای من کاملا عجیب است که اکنون چنین امواجی خبری شده است. شما ترجیح می‌دهید مواد هسته‌ای بیش تری را در مدار نبینید، اما اگر آن‌ها این کار را انجام دهند از نظر امنیتی چندان هم مشکل بزرگی نیست". او و دیگر کارشناسان این سوال را مطرح کرده اند که آیا انتشار این اطلاعات ممکن است بیش‌تر جنبه سیاسی داشته باشد تا تهدید نظامی.

او می‌افزاید: "نمایندگان کنگره این کار‌ها را به دلایل مختلف انجام می‌دهند. آیا این تلاش برای به دست آوردن اطلاعات بیش‌تر از پنتاگون است یا تلاش برای مطرح کردن موضوع روسیه در اخبار؟ من نمی‌دانم".

" فرانچسکا جیووانینی" مدیر اجرایی پروژه مدیریت اتم در مدرسه کندی هاروارد می‌گوید: "روسیه برای مدت زمان طولانی تلاش کرده تا سلاح‌هایی برای کاربرد و استقرار در فضا تولید کند. ما در واقع نمی‌دانیم که آیا این صرفا یک کارزار اطلاعات ناردست برای وادار ساختن ایالات متحده به منحرف کردن منابع گرانبهای خود از سایر قابلیت‌ها که بسیار مهم‌تر و پرپیامدتر است می‌باشد یا خیر".