حضور آلمان در حیات خلوت روسیه در آسیای مرکزی

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز یکشنبه اولین سفر خود را به آسیای مرکزی آغاز و عازم قزاقستان و ازبکستان می‌شود. سفری که با هدف یافتن بازار‌ها و منابع جدید انرژی برای آلمان بعد از جنگ اوکراین صورت می‌گیرد.

به گزارش جماران، آلمان در حال حاضر چندین پروژه کلیدی را برای این منظور در نظر دارد. نفت خام قزاقستان از سال گذشته از طریق خط لوله دروژبا به پالایشگاه برلین رسید. یک مقام دولت قزاقستان در این خصوص به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «این یک اقدام کاملاً جدید در همکاری دوجانبه بود، زیرا قبلاً هیچ نفتی از قزاقستانی از این خط لوله عبور نکرده بود.»

دیدار‌های شولتس از آسیای مرکزی تصویر بهتری در خصوص آینده روابط آلمان با کشور‌های این منطقه ارائه خواهد کرد. بر اساس اطلاعات دولت قزاقستان، علاوه بر نفت، قزاقستان بیش از دو تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی دارد.

ادوارد کینزبرونر، مدیر منطقه آسیای مرکزی در انجمن تجارت شرق آلمان، در این خصوص به رویترز می‌گوید: «یک فرصت کلیدی در آسیای مرکزی وجود دارد تا بسیاری از شرکت‌های آلمانی که تجارت خود را در روسیه تعطیل کرده‌اند بتوانند دفاتر فروش و عملیات خود را در سراسر منطقه دوباره راه‌اندازی کنند.»

کینزبرونر افزود، گروه‌های آلمانی در حال مذاکره در مورد قرارداد‌هایی در زمینه مواد شیمیایی، نیروی کار ماهر، انرژی‌های تجدیدپذیر، لجستیک و آموزش در میان سایر بخش‌ها بوده‌اند. انتظار می‌رود بسیاری از این قرارداد‌ها در طول سفر شولتس امضا شود.

در جنوب قزاقستان گروه انرژی آلمانی SVEVIND در حال توسعه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های هیدروژن سبز جهان است که می‌تواند ۴۰ گیگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید کند.

در سال ۲۰۲۳، قزاقستان ۸.۵ میلیون تن نفت به آلمان صادر کرد که ۱۱.۷ درصد از کل واردات نفت آلمان را به خود اختصاص داد و از ۶.۵ میلیون تن قبل از جنگ اوکراین افزایش داشت. داده‌های اداره آمار فدرال آلمان نشان می‌دهد که این جهش قزاقستان را به سومین تامین کننده بزرگ آلمان پس از نروژ و ایالات متحده تبدیل کرده است.

بر اساس داده‌های آژانس دولتی «قزاق اینوست»، سرمایه‌گذاری آلمان در قزاقستان در سال گذشته در مقایسه با سال ۲۰۲۲ حدود ۶۴ درصد افزایش یافته است.

استفان مایستر، کارشناس آسیای مرکزی در شورای روابط خارجی آلمان در این خصوص به رویترز می‌گوید: «به دلیل رژیم‌ها و نظام سیاسی، آسیای مرکزی اولویت اصلی آلمان نبود. اما جنگ اساسا این پویایی را تغییر داده است.»

تجارت بین قزاقستان و آلمان پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ تقریباً دو برابر شده و بر اساس داده‌های انجمن تجارت شرق آلمان، ارزش تجارت دو طرف در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل ۸۹.۵ درصد افزایش یافته است.

یک مقام دولت آلمان پیش از این سفر به رویترز گفت که برلین پتانسیل بالایی در همکاری در این منطقه می‌بیند. او در ادامه می‌گوید: «ما تا دو دهه دیگر به گاز نیاز خواهیم داشت. مناقصه نیروگاه‌های گازی جدید (در آلمان) که همگی آماده هیدروژن هستند، در حال حاضر در مراحل نهایی خود هستند. این بدان معناست که آن‌ها باید از جایی گاز تهیه شود.»

توماس اودانل، کارشناس انرژی در دانشگاه آزاد برلین می‌گوید: «اگر این گسترش عظیم انرژی‌های تجدیدپذیر در آلمان پیچیده باشد، در کشوری مانند قزاقستان بسیار پیچیده‌تر است.

ضمن اینکه روسیه هنوز نفوذ قابل توجهی در قزاقستان دارد و مهمتر از همه این که خط لوله دروژبا که نفت قزاقستان را به برلین می‌رساند، از خاک روسیه می‌گذرد بنابراین رابطه با روسیه به نوعی ادامه خواهد داشت.

مایستر از شورای روابط خارجی آلمان می‌گوید: «از یک طرف ما از اوکراین حمایت می‌کنیم. از سوی دیگر، مشاغل ما هنوز به منابع نیاز دارند.»