فرارو- نشریه آمریکایی فوربس اعلام کرد که ایران و روسیه گامی هرچند کوچک، اما به طور بالقوه مهم برای حذف دلار از روابط تجاری دوجانبه برداشتهاند. مرکز مبادلات ارزی ایران در ماه جولای و به دنبال سفر رئیسکل بانک مرکزی ایران به مسکو، نماد جفت روبل-ریال را راهاندازی کرد.
به گزارش فرارو، «علی صالحآبادی» رئیس کل بانک مرکزی در آیین گشایش نماد معاملاتی جفت ارز روبل ریال در بازار متشکل ارز ایران اظهار کرد: موضوع روابط اقتصادی کشورمان با کشورهای همسایه جزو اولویتهای راهبردی دولت است.
وی توضیح داد: چارچوب کار در نماد معاملاتی روبل- ریال همانند سایر نمادهای بازار متشکل به شکل رقابتی و بر مبنای عرضه و تقاضا خواهد بود.
صالحآبادی افزود: هم اکنون پنج هزار دانشجوی پزشکی در روسیه داریم که میتوانند با گشایش نماید معاملاتی روبل ریال ارز موردنیاز خود را تامین کنند و علاوه بر آن کشورهای آسیای میانه هم که با روبل کار میکنند میتوانند از این بازار استفاده کنند.
به گفته وی، روسهایی که در ایران مشغول به فعالیت هستند نیز میتوانند جهت تامین نیاز ارزی خود از این بستر ایجاد شده بهرهمند شوند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مطمئن هستم با گشایش نماد روبل ریال صادرات ما به روسیه افزایش مییابد، اضافه کرد: حجم واردات روسیه از کشورهای دیگر بالاست و با توجه به ظرفیتهایی که در کشور ما وجود دارد و بستری که فراهم شده باید سهم بازارمان را از روسیه بیشتر کنیم. از سویی امروز شاهد برداشتن گام نخست و بسیار مهم در زمینه پیمان پولی دو جانبه ایران و روسیه هستیم.
سه اصل مهم برای جایگزینی روبل- ریال به جای دلار وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه موفقیت پیمانهای پولی دو یا چند جانبه به رعایت سه اصل بستگی دارد، اظهار داشت: در وهله اول اینکه ایران و روسیه بخواهند با توجه به تحربمهای آمریکا دلار را کنار بگذارند و روبل و ریال را جایگزین کنند، باید دید که میزان تجارت خارجی بین دو کشور به چه میزان است، به بیان دیگر در این پیمانهای ارزی دو جانبه تجارت خارجی معنی داری بین دو طرف وجود داشته باشد، تا موفقیت حاصل شود.
وی افزود: این درحالیست که ۶۰ درصد تجارت خارجی ایران با ۵ کشور است که روسیه در بین آنها نیست، کشورهای چین، امارات، آلمان، کره جنوبی و عراق ۵ شریک تجاری ایران هستند، اما سطح مبادلات ایران و روسیه بسیار ناچیز است و به نوعی این موضوع تبدیل به پاشنه آشیل توافقنامه ارزی روسیه و ایران خواهد شد، از سویی در کوتاه مدت نیز نمیتوان، سطح مبادلات تجاری بین دو کشور را به طرز قابل توجهی افزایش داد.
شقاقی گفت: در وهله دوم نیز تراز تجاری دو کشور باید نزدیک به هم باشد، به بیان دیگر میزان صادرات در مقابل واردات باید در یک حالت تعادل قرار داشته باشد، تا پیمان ارزی دو جانبه بتواند پایدار بماند، این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که اگر تراز تجاری یک طرف منفی باشد، آن زمان استحکام پیمان پولی زیر سوال خواهد رفت.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در وهله سوم نیز برای قوام و دوام پیمانهای پولی دوجانبه باید یک راهبرد تجاری بلند مدت داشت، تا این قراردادها با موفقیت همراه شود، در صورتی که چنین موضوعی محقق شود، قدر مسلم میتوان به رونق پولهای ملی در تجارت دوجانبه با روسها امید داشت، اما اگر تنها در کوتاه مدت این موضوع دنبال شود، به هیچ عنوان پیمانهای پولی نمیتواند کارکرد مناسبی را به دنبال داشته باشد.
وی ادامه داد: بنابراین برای موفقیت پیمان پولی ارزی دوجانبه با روسیه باید راهبرد تجاری دوجانبه با روسها داشت و به مرور سطح مبادلات با آنها را بالا برد، حال باید دید در این زمینه چه اتفاقاتی رخ خواهد داد، این درحالی است که اگر سه اصلی که به آن اشاره شد، رعایت شوند، میتوان امیدوار بود که این پیمان پولی روبل- ریال با موففیت همراه شود، حال باید دید که چه اتفاقاتی در این زمینه رخ خواهد داد.
شقاقی با اشاره به اینکه در حال حاضر غلبه بر سلطه پولی دلار امر بسیار سخت و دشوار است، بیان داشت: با توجه به اینکه ما با چین روابط گسترده تجاری داریم، اگر چینیها قبول کنند که پیمان دو جانبه یوآن- ریال جایگزین لار شود، این پیمان از استحکام بیشتری به نسبت پیمان پولی با روسیه دارد، زیرا اولا حجم مبادلات ایران و چین بسیار بالا است، زیرا چین شریک اول تجاری ایران است و کشورمان نیز جزء شرکای اصلی چینیها محسوب میشوند، در صورتی که ما روسها مبادله چندانی به نسبت چینیها نداریم.
این اقتصاددان تصریح کرد: در وهله دوم نیز ما به عنوان یک کشور نفت خیز، نفت و محصولات پتروشیمی به چین صادر میکنیم و در مقابل کالاهای صنعتی و مصرفی را از این کشور وارد میکنیم، این وضعیت باعث میشود، سطح تجارت بین دو کشور قابل توجه باشد، که بتوان بر مبنای آن یک پیمان پولی منعقد کرد، اما در مورد روسیه با توجه به اینکه ایران و روسیه عمده درآمد خود را از طریق درآمدهای نفتی و گازی تامین میکنند، سخت است که کالاهای صنعتی و یا مصرفی بین دو کشور مبادله شود، بنابراین پیمان ارزی بسیار سخت خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از مبادلات در جهان بر پایه دلار است، عنوان داشت: برای خاتمه دادن به سلطه دلار باید کشورهای عضو بریکس پیمان چند جانبه پولی امضا کنند، تا در آن صورت با توجه به ترکیب جمعیتی کشورهای چین، هند، روسیه، آفریقای جنوبی و برزیل و همچنین قدرت اقتصادی آن ها، از قدرت برابری دلار کاسته شود و ارزهایی نظیر یوآن و روپیه بتوانند سهم بیشتری از معاملات جهانی ببرند در این بین اگر کشورمان نیز بتواند به عضویب گروه بریکس درآید، با توجه به قدرت آنها قدر مسلم منافع زیادی از لحاظ اقتصادی نصیب کشورمان خواهد شد.